Endüstrinin Başlangıcı Ağacın Makinelerde İşlenişi

ENDÜSTRİNİN BAŞLANGICI AĞACIN MAKİNELERDE İŞLENİŞİ.

Ormanda kesilen ağaçlar yaşantımıza mobilya olarak girene kadar türlü türlü aşamalardan geçerler.

Gün içerisinde sadece oturduğumuz yada elbisemizi almak için kapağını açtığımız dolabın dokunduğumuz her bir parçası bir emek bir mücadele sonucu oraya gelmiştir.
Kuşkusuz ki onu bu hale getiren insanların varlığı inkar edilemez.Biz burada sadece ağacı anlatmaya çalıştığımız için insanlara değinmeden anlatacağız.

7. TOMRUK BİÇME MAKİNELERİ

Tomrukların biçilerek kereste elde edilmesinde aşağıdaki makineler kullanılır.

a) Metal detektörleri

b) Katraklar

c) Blok bant şerit testereler

d) Yarma şerit testereler

e) Blok daire testereler

f) Çoklu dilme (çoklu daire testere) makinesi

7.1.METAL DEDEKTÖRLERİ

Metal dedektörleri, tomruk içindeki madeni parçaları, manyetik (kurşun, metal) parçaları manyetik

etkileşim sonucu haber veren cihazlarıdır.           Eğer, dedektörler aracılığı ile bu arama işlemi

gerçekleştirilmezse, biçme esnasında tomruk içindeki kurşun ya da metal parçaları gibi madeni

elemanlar bıçağa (lama testere, şerit testere, daire testere) zarar vereceğinden biçme işleminin

sürekliliğini bozacak kesici bıçak değişimi ile zaman kaybına sebep olacaktır.

7.2 KATRAKLAR

1. Düşey Katraklar

Bu makineler Kuzey yarım kürede Î.Y.A. tomruklarını lif yönünde bir defada istenilen boyutlarda

biçmek için geliştirilmiştir. Kereste endüstrisinin ana makinelerindendir. Biçme diyagramına göre

farklı sayıda testerelerin gerilmiş (asılmış) olduğu katrak çerçevesi aşağı yukarı bir öteleme

hareketi yaparak biçme işlemini gerçekleştirir. Bu hareket krank-biyel mekanizmasıyla sağlanır.

Ağır bir kütleye sahip olan bu çerçevenin hareketi sırasında büyük bir kütle kuvveti oluşur. 

Avantajları;

1.      Makine çerçevesinde gerilmiş testere sayısına göre, tomruk bir defada biçilebilir.

2.      Biçme işleminde kereste boyutlarındaki ölçü tamlığı yüksektir.

3.      Biçme hattı genişliği daire testerelerden daha küçük, şerit testerelerden daha büyüktür.

2. Yatay Katraklar

Kalın tomrukların biçilmesinde kullanılır. En önemli faydası, biçilen kereste tomruğun üzerinde

kaldığı için son kısmı yarılmaz, bu sayede iç gerilimi olan tomruk ve blokları biçmek mümkündür.

Makine sadece bir adet testere ile donatılmıştır. Bu, çift T formundaki bir çerçeveye gerilmiştir.

Çerçeve yatay doğrultuda hareket eder. Çerçevenin altında, bir arabay sıkıştırılmış olan tomruk testereye verilir. Testere her iki yönde de kesmek zorunda olduğu için uygun bir diş formuna sahip olmalıdır. Kereste kalınlığını ayarlamak için çerçeve olduğu gibi kereste kalınlığı kadar aşağıya iner. Modern katraklarda kereste kalınlığını önceden belirleyerek biçmek mümkündür. Tomruk arabaya kancalarla tutturulur. Kancalar ise mekanik, elektromekanik ve hidrolik olarak çalışırlar.

Şekil. Şematik Olarak Yatay Katrak

7.3 DÜŞEY BLOK ŞERİT TESTERELER

Blok bant testereler, yapı olarak mobilya endüstrisinde kullanılan şerit testerelere benzerler.

Ancak, bant hareketini sağlayan kasnaklar daha büyük çaplı, kullanılan testereler daha kalın ve geniş, besleme hareketi (tomruk) arabalı ve otomatiktir. 

Şekil. Düşey Blok Şerit Testere Makinesi

 1. Hareketli kasnak, 
2. Makine gövdesi, 
3. Tahrik kasnağı, 
4. Tomruk arabası, 
5. Makine gövdesi ve tomruk Araba rayı, 
6. İtme mekanizması, 
7. Testere alt kılavuzu, 
8. Üst kılavuz 
a. Sıkıştırma kancası 
b. Testere levha ile tomruk arabası dayanağı arasındaki en büyük mesafe, 
c. Testere levhası ile makine gövdesi arasındaki mesafe, 
d. kasnak çapı, 
e. Biçilen malzemeyle üst kılavuz arasındaki asgari mesafe (50 mm),
 f. kılavuz altında tomruk geçiş mesafesi 

Tomruk Arabası

Düşey blok şerit testere makinelerinin en önemli ksımlarmdan biridir. Araba sadece tomruğu taşıma ve

sıkıştırma görevini yapmaz, ayrıca her biçme işleminden sonra, çok hassas toleranslarla biçme kalınlığı

ayarını sağlamak zorundadır. Bu nedenle tomruk arabası çok stabil ve ağır olmalıdır.

Tomruk kesme şerit testere makinesi 

Bu makinelerde sadece bir testere bulunduğundan, bir defada sadece bir kereste elde edilebilir. Bu nedenle katraklara göre çıktısı çok düşüktür.

Tomruk kesme Şerit testere makinesi 

Yatay ve dikey konumlu türleri vardır. Yatay blok bant testerelerde, iyi bilenmiş ve iyi ayarlanmış

bir testere ile çok ince levhalar elde edilebilir. Bu nedenle bu tür daha çok biçme kaplama (papel kaplama) üretiminde kullanılır

Tomruk çevirme tertibatı;

Tomrukların en uygun biçme tarafına döndürülmesi, yatay ve düşey olarak yerleştirilmiş zincirli

çevirme kollan yardımıyla yapılmaktadır. Bu tertibatlar aynı zamanda yarım ve çeyrek tomrukların döndürülmesini sağlayabilmektedir. Tomruk arabasının biçme sonrası geri hareketinde, testere, kereste yüzeyine sürtünmemeli, kereste yüzeyi ile testere arasında 10 mm den

daha geniş bir mesafe kalmalıdır. Bu iki şekilde sağlanabilir; 

7.4. Yatay Blok Şerit Testere Makinesi

Yatay olarak konumlandırılmış kasnaklar üzerinde şerit testere zemine paralel olarak hareket

etmektedir. Biçme hızlan max. 40 m/sn dir. Bazı makinelerde bu hız kademesiz ayarlanabilir. Tomruk arabasının konstrüksiyonu düşey şerit testere makinelerinkine benzer. Daha çok kaim çaplı tomruklardan yanlan alınmamış blok mal üretiminde kullanılır. Tomruk arabasının uzunluğu 12 m olan makineler mevcuttur.

Şekil.. Yatay Şerit Testere Makinesi ve Enine Kesiti 

A. Tomruk arabası ile testere levhası arasındaki max. mesafe, 
B. max. serbest testere uzunluğu, 
D.Kasnak çapı, 
E. Makine taşıyıcı bloklan arasındaki mesafe, d. Max. tomruk çapı, h. Max. biçme yüksekliği